Zebrane tu przykłady dotyczą najczęstszych nieścisłości i niezręczności językowych napotykanych w tekstach i wypowiedziach. Mogą posłużyć jako przewodnik w komunikacji dotyczącej tematyki chorób otępiennych – w rozmowach z bliskimi, z lekarzami czy w formułowaniu przekazów medialnych.
Otępienie czy demencja?
Demencja to wyraz używany potocznie, kojarzony zwykle z niepoprawnym terminem „demencja starcza”.
Używając wyrazu demencja warto zaznaczać, że jest to termin potoczny. Medyczna nazwa jednostki chorobowej to otępienie.
Poprawny zapis to: otępienie, otępienia, choroby otępienne, zespoły otępienne.
Otępienie czy Alzheimer?
Otępienie to termin parasolowy, obejmujący całą grupę chorób otępiennych, o różnych przyczynach, przebiegu i nieco innych sposobach terapii.
Choroba Alzheimera to jeden z typów otępienia. Odpowiada za 50-70% wszystkich przypadków.
Wyróżniamy też inne typy otępień:
- otępienie naczyniopochodne,
- otępienie z ciałami Lewy’ego,
- otępienie czołowo-skroniowe,
- otępienie mieszane.
Otępienie a wiek
Mówiąc o otępieniach zwykle odnosimy się do osób starszych. Rzeczywiście – wraz z wiekiem prawdopodobieństwa zachorowania wzrasta. Dla osób w wieku 60-70 lat ogólne ryzyko wystąpienia otępienia wynosi 2-4%, dla osób w wieku 70-80 lat ryzyko to wynosi już około 10 procent.
Jednak na otępienie mogą zachorować także osoby młodsze, przed 65 rokiem życia. W takich przypadkach mówimy o otępieniu o wczesnym początku (ang. young onset dementia).
Warto więc nie zawężać wypowiedzi o otępieniach tylko do grupy osób starszych.
Osoba cierpiąca na otępienie?
Używając sformułowania cierpiąca od razu sugerujemy, że diagnoza otępienia i życie z tym rozpoznaniem jest sytuacją nie dającą nadziei, trwałym stanem bólu i smutku. W rozumieniu odbiorców podsycany jest w ten sposób negatywny stereotyp chorób otępiennych, w którym nie ma miejsca na radość, satysfakcję, spełnienie i inne emocje pozytywne, których otępienie przecież nie zabiera.
Właściwy zapis to: osoba z otępieniem, osoba z rozpoznaniem otępienia, osoba ze zdiagnozowanym otępieniem, osoba żyjąca z otępieniem.