Porozmawiaj z rodziną o twoich przyszłych życzeniach
Wiele osób nie chce myśleć o przyszłości – boi się wyobrażać sobie siebie jako kogoś niepełnosprawnego, nie zastanawia się nad swoją śmiercią. Podobnie rodzina, która zwykle nie czuje, że ma prawo podejmować takie tematy.
Jednak odsuwanie od siebie wizji przyszłych okoliczności oznacza, że samodzielne zaplanowanie pewnych ważnych decyzji nie jest możliwe. Może dotyczyć to opieki długoterminowej, podejmowania decyzji prawnych czy podziału spadku.
Jeśli osoba z otępieniem z odpowiednim wyprzedzeniem sama nie wyrazi swoich życzeń, to rodzina będzie musiała samodzielnie podejmować różne decyzje.
Dlatego po diagnozie otępienia warto jest omówić z najbliższymi różne kluczowe kwestie, które mają dla Ciebie znaczenie.
Choć jest to trudne, dobrze jest ustalić:
- na jakiego typu opiekę zgadzasz się w przyszłości (np. możecie wspólnie z bliskimi zapoznać się z ofertą domów opieki lub opiekunów domowych);
- komu chcesz powierzyć pełnomocnictwo w sprawach prawnych i finansowych;
- kto będzie Twoim przedstawicielem prawnym, jeśli trzeba będzie złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie;
- jak chcesz rozdzielić spadek w swoim testamencie;
- czy masz życzenia związane z pochówkiem.
Kto będzie podejmował decyzje w Twoim imieniu?
Osłabienie funkcji poznawczych takich jak pamięć, uwaga czy myślenie mogą w przyszłości coraz bardziej utrudniać podejmowanie różnego rodzaju decyzji i samodzielne załatwianie spraw. Aby mieć kontrolę nad tym, kto będzie reprezentował Cię w sytuacjach urzędowych, prawnych czy finansowych, ustal z bliskimi kwestię pełnomocnictwa. W polskim prawie istnieje kilka rozwiązań, które pozwalają na przekazanie odpowiedzialności prawnej innej osobie.
Upoważnienie: to przekazanie innej osobie prawa do załatwiania spraw w naszym imieniu (np. wgląd do dokumentacji medycznej, odbiór przesyłek na poczcie, złożenie dokumentów w urzędzie).
Aby upoważnienie było uznawane za ważne, powinno być spisane według poniższego schematu:
Pełnomocnictwo, ubezwłasnowolnienie
Pełnomocnictwo jest podobne do upoważnienia, ale ma szerszy zakres. Pozwala osobie upoważnionej wyrażać w imieniu mocodawcy wolę; np. pełnomocnictwo w sprawach finansowych oznacza, że pełnomocnik może zajmować się obsługą konta bankowego osoby, która wystawiła pełnomocnictwo.
Przepisy dotyczące pełnomocnictwa reguluje Kodeks Cywilny – zobacz TUTAJ. Więcej na ten temat przeczytasz też TUTAJ (str. 5) i TUTAJ.
Ubezwłasnowolnienie (częściowe lub całkowite) to przekazanie zdolności do pełnienia czynności prawnych innej osobie – wyznaczonemu na stałe opiekunowi. Ubezwłasnowolnienie nie ogranicza funkcjonowania osoby w innych sferach życia. Jest to akt wymagający zgody sądu okręgowego i opinii biegłych psychologów oraz psychiatrów.
Ponieważ decyzja o ubezwłasnowolnieniu jest niezwykle trudna dla rodziny, warto jest samemu zorientować się, co taki akt oznacza i porozmawiać z bliskimi o swoich przemyśleniach oraz woli na przyszłość.
Więcej na ten temat przeczytasz TUTAJ (str. 15)
Twój testament
Planując przyszłość warto zastanowić się, komu będziesz chciał przekazać spadek. Według przepisów prawa majątek zmarłego dziedziczony jest przez osoby najbliższe (małżonka oraz zstępnych, czyli dzieci, wnuki, prawnuki, itd.). Jeśli osoba zmarła nie ma takich relacji, krąg spadkobierców rozszerza się do dalszych krewnych. W przypadku braku spadkobierców majątek dziedziczy Gmina lub Skarb Państwa.
Jeśli Twoim życzeniem jest, aby Twój majątek lub jego część zostały rozdzielone w inny sposób, konieczne jest spisanie testamentu.
Testament to dokument prawny potwierdzający, co chcesz, aby stało się z Twoim majątkiem po śmierci.
- Dokument taki można spisać samodzielnie (aby dokument był ważny, należy umieścić na nim aktualną datę oraz czytelny podpis) lub u notariusza.
- Potwierdzenie powstania testamentu zapewnia wpis do Rejestru testamentów. Jest on bezpłatny i dobrowolny. Wpis należy zlecić notariuszowi.
- W przypadku braku testamentu majątek odziedziczony będzie przez osoby wymienione w prawie spadkowym.
Testament warto jest spisać z wyprzedzeniem, tzn. przed nasileniem się objawów otępienia. To ważne, aby potwierdzić, że dokument określa Twoją rzeczywistą wolę i nie został w żaden sposób zniekształcony.
Więcej na ten temat przeczytasz TUTAJ (str. 11)
