Otępienie może utrudniać wykonywanie codziennych obowiązków takich jak sprzątanie, gotowanie, dbanie o ogród, ubieranie się czy utrzymywanie higieny. W przypadku osób starszych trudności związane z otępieniem potęgowane są zmniejszoną siłą fizyczną i mobilnością.
Osoby z otępieniem czasem martwią się o swoje bezpieczeństwo w domu. Obawiają się upadku, pozostawieniem włączonej kuchenki lub opuszczeniem domu bez jego zamknięcia na klucz. Zebraliśmy więc najczęstsze problemy z jakimi spotykają się z osoby z otępieniem i zaproponowaliśmy, jak je rozwiązać.
Poznaj strategie, które ułatwią Ci funkcjonowanie w domu.
Trudność 1: Czasami zapominam zakręcić kran.
Sugerowane rozwiązanie:
- Rozważ zamontowanie kranu aktywowanego czujnikiem ruchu.
Trudność 2: Ubieranie się zajmuje mi dużo czasu.
Sugerowane rozwiązania:
- Podejdź do swojej szafy pragmatycznie. Jeżeli masz swoje ulubione ubranie, na przykład koszulę i spodnie, kup kilka sztuk koszul i spodni i noś podobne ubranie każdego dnia. Jeżeli wolisz różnorodność, dopasuj siedem zestawów ubrań na siedem dni tygodnia. Noś później tę samą propozycje w dany dzień tygodnia – na przykład granatowe spodnie i szara bluzka noszone w każdy poniedziałek.
- Uporządkuj swoją garderobę. Wyrzuć lub oddaj ubrania, które rzadko nosisz. Posegreguj ubrania oraz dodatki kategoriami tak, aby łatwiej było je znaleźć.
- Wybierz ubrania, które łatwo się zakłada. Pozbądź się ubrań ze skomplikowanymi zapięciami, takimi jak suwaki z tyłu czy z dużą ilością guzików.
Trudność 3: Ciągle zapominam wyłączyć płytę kuchenną lub piekarnik.
Sugerowane rozwiązania:
- Zainstaluj urządzenie, które automatycznie wyłączy Twoją płytę kuchenną lub piekarnik. Istnieją stosunkowo niedrogie wyłączniki bezpieczeństwa, które można podłączyć do piekarnika elektrycznego, aby wyłączały go po określonym czasie (np. 30 minutach).
- Gotuj, gdy ktoś jest w domu, aby ta druga osoba mogła później sprawdzić, czy kuchenka lub piekarnik są wyłączone.
- Wybieraj sprzęty elektroniczne z funkcją “strażak”. Dostępna jest ona między innymi w żelazkach.
Trudność 4: Mam problemy z gotowaniem niektórych potraw lub przygotowaniem posiłku dla rodziny.
Sugerowane rozwiązania:
- Zreorganizuj swoją kuchnię, aby łatwiej było znaleźć rzeczy. Oznacz pojemniki do przechowywania i uporządkuj składniki, aby łatwiej je było znaleźć. Uporządkuj szuflady kuchenne i zachowaj tylko naczynia i sprzęt, którego często używasz.
- Uporządkuj swoje przepisy. Zapisz przepisy, których często używasz i zalaminuj je lub umieść w segregatorze.
- Zanim zaczniesz gotować, zdobądź wszystkie potrzebne składniki i sprzęt które potrzebujesz, aby wszystko było w jednym miejscu.
- Wybierz prostsze przepisy, które zawierają mniej składników lub kroków.
- Jeśli chcesz przygotować specjalne dania na ważne uroczystości, zaproś członka rodziny lub przyjaciela, aby zrobił je razem z Tobą.
- Kup niektóre dania gotowe lub częściowo wykonane, zamiast gotować od podstaw.
- Ugotuj kilka dań na dzień przed rodzinnym posiłkiem, dzięki czemu nie będziesz musiał jednocześnie przygotowywać kilku dań na raz.
- Na spotkania rodzinne poproś innych o przyniesienie dania lub przyjdź wcześniej i pomóż w przygotowaniu ich.
Trudność 5: Moja rodzina i przyjaciele martwią się o moje bezpieczeństwo i przez to wyręczają mnie w pracach domowych.
Sugerowane rozwiązania:
- Porozmawiaj z przyjaciółmi i rodziną o tym, co wzbudza ich największe obawy. Sprawdźcie, jakie zmiany można wprowadzić do Twojego mieszkania, aby zwiększyć Twoje bezpieczeństwo. Podkreśl, jak ważne jest dla Ciebie poczucie niezależności.
- Przyjmij pomoc, ale daj innym znać, że chcesz mieć wpływ na sposób wykonywania prac domowych.
Trudność 6: Martwię się o to, jak poradzę sobie w razie jakiegoś wypadku w domu.
Sugerowane rozwiązania:
- Zapisz w telefonie numery telefonów służb ratunkowych, sąsiadów oraz przyjaciół i rodziny. Rozważ przyklejenie najważniejszych numerów również z tyłu telefonu.
- Jeżeli masz taką możliwość, zainstaluj domofon z kamerą, abyś mógł zobaczyć, kto jest pod drzwiami Twojego domu zanim je otworzysz.
- Jeśli często zostajesz w domu sam, zaopatrz się w osobisty system alarmowy. To wisiorek, który nosisz na szyi. W nagłych wypadkach, na przykład w przypadku upadku, możesz nacisnąć przycisk, aby powiadomić firmę i wysłać wiadomość do rodziny lub znajomych, którzy mogą sprawdzić czy nie potrzebujesz pomocy.
- Zmniejsz zagrożenia w swoim domu, takie jak podwijające się dywany.
- Noś buty stabilizujące stopę, a nie sandały lub kapcie, które mogą się ślizgać.
- Zwróć uwagę na okulary. Okulary wieloogniskowe mogą stanowić pewne zagrożenie podczas schodzenia po schodach.
Trudność 7: Zapominam zamknąć drzwi i okna na noc lub kiedy wychodzę z domu.
Sugerowane rozwiązania:
- Umieść duży napis np na kartce obok drzwi wyjściowych przypominający Ci o zamknięciu drzwi i okien zanim wyjdziesz (napis może przypominać też o wzięciu ze sobą kluczy, portfela, torebki czy okularów).
- Zamontuj samozamykające się zamki. Automatycznie zamykają się one od zewnątrz, ale nie od wewnątrz na wypadek pożaru.
- Na rynku dostępne są różne systemy zabezpieczania okien. Możesz zamontować blokady, które umożliwią pozostawienie otwartego okna jednocześnie zabezpieczajac je przed włamaniem.
- Obok łóżka umieść dużą kartkę z napisem przypominającym Ci o zamknięciu drzwi i okien przed pójściem spać.
Trudność 8: Mam problem z naprawami w moim domu.
Sugerowane rozwiązania:
- Poproś członka rodziny lub przyjaciela, żeby pomógł Ci naprawić zepsute urządzenia lub zatrudnij majstra.
- W niektórych miejscach zamieszkania dostępni są także konserwatorzy budynku, którzy mogą pomóc Ci z podstawowymi pracami.
Trudność 9: Uderzam się podczas przechodzenia przez drzwi lub obok mebli.
Sugerowane rozwiązania:
- Zamontuj jaśniejsze oświetlenie i doświetl problematyczne części Twojego domu. Często są to korytarze i pomieszczenia gospodarcze.
- Pomaluj krawędzie framug lub schodów kontrastowymi kolorami.
- Przestaw meble tak, aby powstało więcej przestrzeni w miejscach, gdzie się często poruszasz.
- Jeżeli używasz laski, nie rezygnuj z niej także w domu. Może pomóc Ci to lepiej zorientować się w przestrzeni.
Terapia zajęciowa i przystosowanie domu
Terapia zajęciowa
Terapia zajęciowa jest prowadzona przez przeszkolone osoby – terapeutów zajęciowych. Pomagają oni ludziom tak, aby mogli oni nadal wykonywać codzienne czynności pomimo trudności związanych ze stanem zdrowia. Terapeuta zajęciowy może pomóc Ci na przykład w organizacji kuchni w taki sposób, żebyś jak najdłużej mógł zachować samodzielność. Może także przećwiczyć z Tobą aktywności, które zaczęły sprawiać Ci trudność w tym czytelne pisanie. Badania zgodnie pokazują, że terapia zajęciowa pomaga osobom z otępieniem wykonywać czynności, które są dla nich ważne i opóźnia wystąpienie potrzeby przeprowadzenia się takiej osoby do domu opieki. Zwróć uwagę na to, czy oferta dla seniorów w Twojej okolicy zawierają elementy terapii zajęciowej.
Przystosowanie domu
Warto pomyśleś również o odpowiednim przystosowaniu domu do zmieniających się potrzeb. Istnieje wiele rozwiązań, które można wprowadzić, aby dom stał się bezpieczniejszy, na przykład dodanie balustrad zabezpieczających, doświetlenie pomieszczeń, usunięcie mebli blokujących przejście czy zakup fotela z podłokietnikami z którego łatwiej wstać. Pomyśl, jakie zmiany są możliwe do wprowadzenia w Twoim miejscu zamieszkania.
