Zaplanuj najbliższy rok
Niektórzy opiekunowie mogą nie być pewni, co powinno się i co warto zrobić dla osoby z otępieniem, a także dla siebie. Zadawanie sobie pytania „co dalej?” jest normalne.
Dla niektórych pomocne może okazać się sporządzenie życiowego planu, który porządkuje sytuację oraz ułatwia odzyskanie kontroli. Niektórzy z kolei, lepiej czują się żyjąc chwilą i reagując spontanicznie. Ty i osoba, którą wspierasz możecie mieć różne poglądy na planowanie. To jest w porządku – wszyscy jesteśmy różni.
W zależności od relacji jaka Was łączy, możecie tworzyć plany wspólnie lub indywidualnie.
Czytając ten rozdział możesz znaleźć przydatne pomysły, nawet jeśli nie zdecydujesz się na spisanie swojego planu na papierze.
Warto zastanowić się co jest ważne dla Ciebie i osoby, którą wspierasz, a także jakie cele chcecie osiągnąć. Skup się na najbliższych miesiącach czy roku, nie wybiegaj za daleko w przyszłość. Plan powinien być elastyczny i możliwy do zmiany w przypadku różnych wydarzeń.
Twój plan życiowy to lista rzeczy, które Ty, osoba przez Ciebie wspierana, a także Twoja rodzina chcecie zrobić. To nie jest plan opieki. Plan opieki tworzony jest przez pracowników ochrony zdrowia, aby uporządkować leczenie i wsparcie. Plan opieki to poniekąd plan działania, kierunkowskaz dla medyków.
Plan życiowy jest Waszą osobistą perspektywą i Wy decydujecie o jego celach. Jeżeli podzielicie się nim z pracownikami ochrony zdrowia, pomoże im to lepiej zrozumieć w jakim zakresie potrzebujecie aktualnie szczególnego wsparcia.
1. Ustal swoje cele, czyli to, co jest aktualnie dla Ciebie szczególnie ważne
Twoje cele to rzeczy, które chcesz zrobić w tym roku. Mogą to być małe lub wielkie, ale postaraj się, aby były realistyczne. Na początek zacznij od jednego lub dwóch. Jeżeli nie możesz nic wymyślić, wypisz rzeczy, które są ważne w Twoim życiu.
Możesz skorzystać z poniższych tabel i podobne wykonać w odniesieniu do swojego życia.
Przykładowo:
| Rzeczy, które są dla mnie ważne i nadają mojemu życiu sens: |
| 1. Regularne odwiedzanie córki i wnuków we Wrocławiu |
| 2. Aktywność zawodowa |
| 3. Sprawienie, aby osoba, którą się opiekuje nie czuła się samotna i nie polegała jedynie na moim towarzystwie |
| 4. Pomoc osobie, którą się opiekują w regularnym przyjmowaniu leków |
Osoba, którą wspierasz, może również wykonać listę, która pomoże jej ustalić, co jest dla niej szczególnie ważne.
2. Zastanów się, co może powstrzymać Cię przed osiągnięciem tych celów
Przeszkody w osiągnięciu wypisanych celów mogą być różnorodne i wynikać, na przykład ze zmian w życiu rodzinnym lub społecznym, sytuacji finansowej, mobilności. Im dłuższy czas chcesz zaplanować, tym więcej barier możesz napotkać na swojej drodze. Warto być na to przygotowanym.
Poświęć chwilę, aby zastanowić się jak otępienie i opieka nad osobą z nim żyjącą mogą utrudnić realizację Waszych celów.
Przykładowo:
| Rzeczy ważne dla mnie lub cele nadające sens mojemu życiu: | W jaki sposób otępienie, opieka lub inne rzeczy stają mi na drodze: |
| 1. Regularne odwiedzanie córki i wnuków we Wrocławiu |
|
| 2. Aktywność zawodowa |
|
| 3. Sprawienie, aby osoba, którą się opiekuje nie czuła się samotna i nie polegała jedynie na moim towarzystwie |
|
| 4. Pomoc osobie, którą się opiekują w regularnym przyjmowaniu leków |
|
3. Opracuj strategie radzenia sobie z napotkanymi przeszkodami
Istnieje wiele sposobów. Możesz:
- Przeczytać lub przeszukać zasoby strony „Razem przed siebie” i wybrać rozwiązania, które mają dla Ciebie sens. Dodaj je do swojego życiowego planu.
- Zapoznaj się z zadaniami do wykonania, które znajdziesz w przygotowanym przez nas zestawie narzędzi (dostępny wkrótce).
- Omów swój plan życiowy na najbliższy rok z rodziną, przyjacielem, lekarzem, pielęgniarką lub innym pracownikiem ochrony zdrowia. Możesz poprosić też o plan opieki nad osobą, którą wspierasz, który uzupełni dokument stworzony przez Ciebie.
|
Rzeczy ważne dla mnie lub cele nadające sens mojemu życiu: |
W jaki sposób otępienie, opieka lub inne rzeczy stają mi na drodze: |
Możliwe strategie radzenia sobie: |
| 1. Regularne odwiedzanie córki i wnuków we Wrocławiu |
|
|
| 2. Aktywność zawodowa |
|
|
| 3. Sprawienie, aby osoba, którą się opiekuje nie czuła się samotna i nie polegała jedynie na moim towarzystwie |
|
|
| 4. Pomoc osobie, którą się opiekują w regularnym przyjmowaniu leków |
|
|
4. Wprowadź swój plan w życie
Kiedy już sporządzić swój plan, wprowadź go w życie. Nie wszystko zawsze idzie zgodnie z planem, ale nie pozwól, aby to Cię zniechęciło. Plan możesz dowolnie modyfikować. Czasem, by zrealizować swoje cele niezbędne będzie wsparcie rodziny lub przyjaciół.
5. Rozmawiaj o otępieniu
Opieka nad osobą z otępieniem może zmienić Twoje relacje z tą osobą, ale też innymi osobami wokół Ciebie. Rozmawianie o otępieniu może wydać Ci się niezręczne lub krępujące. Wiedz jednak, że umiejętność mówienia głośno o tym z czym się mierzysz jest ważnym elementem zrozumienia i akceptacji Twojej nowej roli życiowej, roli opiekuna.
Oto nasze sugestie, jak ułatwić rozmowę na trudne tematy z osobą, którą wspierasz, rodziną czy przyjaciółmi:
- Rozmawiaj z ludźmi twarzą w twarz lub przez telefon. Wybierz spokojne, odosobnione miejsce.
- Napisz do nich list, a następnie porozmawiaj nawiązując do niego.
- Zapisz tematy, które chcesz poruszyć, aby niczego nie zapomnieć.
- Zorganizuj spotkanie rodzinne.
Więcej przydatnych podpowiedzi i wskazówek dotyczących rozmów o otępieniu znajdziesz w rozdziale 2.3 Jak rozmawiać o diagnozie otępienia?
W kontaktach z pracownikami ochrony zdrowia, warto zastosować kilka uniwersalnych wskazówek:
- Zapisz, co chcesz powiedzieć, by niczego nie zapomnieć.
- Jasno określ, jakiego leczenia i usług potrzebuje osoba, którą wspierasz, na przykład: „Chciałabym otrzymać skierowanie na terapię zajęciową” albo „Jak prawdopodobne jest, że moja żona straci prawo jazdy?”
- Każda osoba z diagnozą otępienia ma prawo do otrzymania planu opieki. Powinien on obejmować rzeczy, które powinno się zrobić, aby wspierać swoje zdrowie. Nie każdemu jest on oferowany, więc czasem warto zapytać o niego lekarza.
